Een ander leven in het teken van demente bejaarden

Sinds een jaar of zes staat mijn leven gedeeltelijk in het teken van het begeleiden en verzorgen van demente bejaarden. Door mijn demente Tante D kwam dit een aantal jaar geleden op mijn pad. Inmiddels ben ik aan een studie psychogeriatrie begonnen. Dit is nu mijn vierde studie en mijn zevende leven. Ik voel me als een kat die op zijn pootjes terecht komt of als een wilg die wel buigt, maar niet barst. Twee scheidingen verder, twee zoons grootgebracht. Na een voltooide dansacademie en dito conservatorium, een halve studie remedial teaching en de opleiding VIG (Verzorgende Individuele Geneeskunde), heb ik nu mijn weg gevonden en dompel ik mij nog verder onder in de wereld van de dementie. Soms kan het ‘even’ duren voor je echt weet in welk werk je hart ligt.

Tante D, vriendin van mijn moeder.

Wekelijks bezoek ik mijn Tante D. Zij was een van de beste vriendinnen van mijn moeder. Vroeger zei ik, zoals de meesten van ons, ’tante’ tegen de vriendinnen van mijn moeder. Gelukkig noemen de jongens mijn vriendinnen nu bij hun voornaam. Tante D was dichteres, neerlandica en schrijfster van een ontroerend gedicht over mijn moeder die overleed toen ze precies zo oud was als ik nu ben.

Het sneeuwt als op een oude film, schemerend langs het raam.
Schimmen gaan zonder opzien voorbij.
Winterweer.
In een wit-zwart land komen doden even tot leven.
Jij alleen bent er voortdurend niet.
En ieder jaar vergroot dat de afstand.
Jij ligt vast, je lange haren blijven altijd blond.

De eerste keer dat ik Tante D in het verzorgingshuis waar ze nu al ruim drie jaar woont bezocht, was ze blij en ontroerd om me te zien, hoewel ze me niet meteen herkende. “Ze zeggen dat ik Alzheimer heb en ik vind het zo interessant! Ben reuze benieuwd wat er gaat gebeuren”. De keer daarop zei ze: “Waar is je viool?” Restjes van haar geheugen waren toen dus nog beschikbaar. Ze moest vaak huilen als we het over mijn moeder hadden.

De tijd staat stil

Als ik het huis voor demente bejaarden binnenga staat de tijd even stil. Ik kom in een soort vacuüm. Een andere wereld waarin de wereld buiten de muren er niet is en waarin de tijd ook niets meer uitmaakt. Ik vergeet daar dat ik eigenlijk haast heb, nog moet studeren, boodschappen doen, koken en naar de Kringloop voor spulletjes voor mijn zoon die op kamers gaat. Tante D heeft geen besef van tijd en weet allang niet meer wie ik ben. Mijn naam zegt haar niks meer en die van mijn moeders al helemaal niet.

Vorige week, kwam vanuit het niets: “Zeg wat doet jouw vader? Ik vind die man zo lief.” Ze kust mijn hand intens, likt mijn vingers, knabbelt eraan en stopt ze in haar mond. Plotseling kijkt ze me recht aan en zegt “Ik hou van je!” Als ze soms heel boos is, is er geen land met haar te bezeilen. Dan steekt ze haar tong uit en begint te schelden en tieren. Of ze begint te slaan en probeert  haar koffie over me heen te gooien. Soms zegt ze een uur lang alleen maar:‘’langste dangste, makkel makkel”. Doodvermoeiend, omdat ik dan in de woordenbrij toch, met alles wat ik kan verzinnen en vol aandacht, probeer ergens een opening te vinden om aan te haken.

En dan zegt ie piep.

Meestal is er tijdens elk bezoek wel een moment dat er een luikje opengaat in haar hersenen. Dan zie ik dat ik haar bereik. Of meer, dat ze zelf uitreikt en mij daar vindt. Dan maakt ze grapjes. “Bravo”, zei ze, toen het me gelukt was mijn waterflesje te vullen bij de kraan. Dat ze prachtige woorden verzint en uit haar brein laat omhoog laat komen. “En dan zegt ie piep”, toen onze handen elkaar vonden onder haar deken. “Ik maak er een aap van” (en ze blaat als een schaap). “Hoe heet jij eigenlijk?” “Tatien”, antwoord ik. ”Oh, dat is héél mooi!”

Maar mijn leven roept. “Dag Tante D. Tot volgende week” ”Volgende week pas?”, vraagt ze. En ze groet me op haar eigen bijzondere manier: “Dág mensen meisje!”

Overweeg jij ook wel eens om een carrièreswitch te maken? Wat houdt je tegen?