In het kader van de Week van de Overgang las ik twee boeken, Te Lijf , De kunst van het mooi ouder worden (november 2016) van Isa Hoes en Medina Schuurman en Oomen Stroomt Over (april 2017) van Francine Oomen. Ik koos deze twee omdat ze het dichtst bij mijn eigen ervaring kwamen. Namelijk dat er bar weinig informatie te vinden was over de overgang in het Nederlands en vanuit een vrouwelijk oogpunt. Had ik toen überhaupt geweten dat ik aan de overgang moest denken overigens.
Francine Oomen zegt daarover in een interview in de Volkskrant: “De boeken die ik erover kon vinden, waren onbegrijpelijk technisch of tamelijk onnozel, met tips hoe je er jong en sappig en sexy uit kunt blijven zien. ‘Ik miste het antwoord op de vraag: waar brengt dit mij? Waar gaat die overgang nou eigenlijk over? En zit er ook nog iets positiefs aan of is het alleen maar ellende?’
Isa en Medina geven in hun boek aan “Omdat wij de ballen verstand hadden van die hele overgang, zijn we samen op zoek gegaan naar informatie. Dit is geen wetenschappelijk handboek. We hebben alles wat op ons pad kwam getest en aan den lijve ondervonden.”
Te Lijf, De kunst van het mooi ouder worden
Te Lijf leest alsof je de correspondentie tussen twee vriendinnen leest. Niet gek aangezien het geschreven is door twee vriendinnen. Samen gaan ze op zoek naar allerlei informatie over de overgang of eigenlijk, zoals je het zelf noemen, “Op naar een mooie tweede helft”. Daarvoor onderzoeken en proberen Isa en Medina verschillende opties en praten met heel veel experts en ervaringsdeskundigen.
De overgang en aanverwante zaken
Het boek gaat in op heel veel aspecten. Allereerst heel feitelijk over wat de overgang nou eigenlijk is. Welke overgangsklachten zij er? Wat kun je eraan doen, natuurlijk en medisch? Waar vind je informatie? Heel praktisch en informatief. Ze praten hierover met experts als arts Monique Brood-Van Zanten en overgangsconsulent Jos Teunis.
Daarnaast gaan de vriendinnen in op allerlei aanverwante zaken, waar de overgang van invloed op is, zoals:
- Schoonheid en hoe je ‘knetterknap’ ouder wordt.
- moeder zijn van pubers terwijl je in de overgang zit.
- Werk en carrière.
- Je denken, piekeren en emoties. Zingeving eigenlijk.
- Je lijf en gewichtstoename.
- Vriendschap, relaties en seks.
Man-vrouwverhouding
Het hele boek leest makkelijk weg. Ik was er echt in no-time doorheen. Het stuk wat mij het minste aansprak was over de man-vrouwverhouding. Omdat ik het gevoel had dat het even aangeraakt werd, zo van ‘oh ja dat moet er ook nog in’. Voor mij wat magertjes en erg stereotype. Misschien omdat Isa en Medina allebei geen relatie hebben, geen idee. Kon daar zelf niet zoveel mee.
De rest van het boek sprak mij wel aan. Het is goed dat de vriendinnen het onderwerp zo aangepakt hebben. Zo toetsen ze hun eigen aannames bij experts en proberen ze zaken uit. Daardoor kunnen ze hun eigen ervaringen delen. De schrijfstijl is lekker toegankelijk en de dilemma’s herkenbaar. In de diverse hoofdstukken persoonlijke bijdrages van bekende vrouwen als Linda de Mol, Hedy d’Ancona, Mylène d’Anjou en Patricia Steur.
Bestel Te Lijf op Bol.com*:
Conclusie: Te Lijf is een leuk boek om te lezen en zal, zeker voor moeders, veel herkenbare inzichten geven. Van mij krijgt het een ruime acht.
Oomen Stroomt Over
Dit is een heel ander soort boek. In de eerste plaats omdat het helemaal geschreven is in een soort stripstijl. Ik moest daar erg aan wennen en bleef een beetje kinderlijk gevoel houden. Je bent er daardoor wel binnen een paar uur doorheen. Wellicht handig voor vrouwen die moeite hebben met geconcentreerd lezen (een overgangsklacht overigens).
In de tweede plaats omdat het minder onderzoekend is in de brede zin van het woord. Het gaat meer over zelfonderzoek.
Innerlijke zoektocht
Francine Oomen begint het boek met “Ik was 52 en vond er geen bal meer aan om mezelf te zijn.” Dat voel je door het hele boek heen. Ze is duidelijk door een diep dal gegaan. Waarschijnlijk hoort ze bij de ca 30% vrouwen die ernstige overgangsklachten heeft. Daar doet ze overigens geen directe uitspraak over. Het boek beschrijft haar reis, eigenlijk haar innerlijke zoektocht. Ik heb respect voor haar kwetsbare opstelling daarin.
Ze gaat zeker ook in op herkenbare overgangsklachten. Bijvoorbeeld de opvlieger, die ze in al haar soorten en maten toelicht. Van ‘De Opwarmer’ tot ‘De Total Melt-down’. Maar ook ‘breinblubber’ door onder andere slecht slapen, extreme bloedingen, haargroei en huilbuien. Haar conclusie daarover: “In de overgang is niks meer normaal (en dat is normaal)”, stelt Francine.
Tang en Kloek
Voor mijn gevoel weegt de innerlijke zoektocht het zwaarst in het boek. Ze geeft namen aan de stemmen in haar hoofd. Tang, haar innerlijke slavendrijver, en later introduceert ze Kloek. Kloek komt doordat ze haar oude shit (opgekropte woede) verwerkt, zoals ze dat zelf noemt. Door middel van therapie. Zo creëert ze iets nieuws in haarzelf; degene van wie ze niets hoeft en die heel goed voor haar zorgt. Kloek dus. Eigenlijk herontdekt Francine zichzelf kun je zeggen. Eigenlijk wel mooi als de overgang je dat brengt.
Hoormoontherapie
Francine is duidelijk tegen alles wat met hormonen te maken heeft. Sterker nog, ze brengt het direct in verband met borstkanker. Dit doet ze door een vriendin die wel voor hormoontherapie ging en borstkanker kreeg, als voorbeeld te noemen. Ik vraag me af in hoeverre ze, in tegenstelling tot Isa en Medina, dit echt onderzocht heeft. Het lijkt dat ze zich baseert op de oude richtlijn “Hormoontherapie van klachten in het climacterium en de postmenopauze”, die dateert van september 2005. Het aanbrengen van die nuance was wellicht verstandig geweest, met name omdat toen de nieuwe richtlijnen van
National Institute for Health and Clinical Excellence (NICE)al gepubliceerd waren.
Ter informatie
Op initiatief van de Dutch Menopause Society (DMS) zijn de richtlijnen uit 2005 voor overgangsklachten herschreven. Ze zijn sinds eind 2017 gebaseerd op die van het NICE in Engeland. NICE baseert zich, net als NAMS (North American Menopause Society), op de nieuwste wetenschappelijke inzichten. Op de site Vuurvrouwen.nl staan de belangrijkste veranderingen in de Amerikaanse richtlijn kort samengevat. De meeste overgangsspecialisten werken al volgens de Britse richtlijnen, maar dat geldt helaas lang niet voor alle artsen.
Bestel Oomen Stroomt Over op Bol.com*:
Conclusie: Oomen Stroomt Over is eigenlijk niet echt een boek te noemen, het is eerder een strip in boekvorm. Het biedt inzichten maar is, naar mijn mening, vrij eenzijdig. Wel kwetsbaar. Van mij krijgt het een zes en half.
Afsluitend
Afsluitend merk ik op dat het fijn is dat er eindelijk meer literatuur is over de overgang. Naast de hierboven besproken boeken kun je ondertussen nog uit een aantal andere titels kiezen. Vanuit verschillende invalshoeken, van praktisch tot heel persoonlijk. Persoonlijk vond ik het best verbazingwekkend om te lezen dat de eerste boek over de overgang pas uit 1992 is. Dit boek is geschreven door de Australische Germaine Greer: The Change – Women, Aging and the Menopause*. Daarvoor was de overgang een ongebruikt woord, wat ook in Te Lijf wordt toegelicht.
Heb jij een mening over een van deze boeken? Of heb je een ander boek of boeken over de overgang gelezen? Wil je jouw review delen? Neem dan contact met ons op.
* Als je deze link gebruikt steun je Sarah Gezien en dat vinden wij fijn.
Geef een reactie