Diversiteit: “We hebben al een vrouw”

“We hebben al een vrouw.” Evelien Herfkens kreeg het te horen toen Wim Kok haar afbelde voor het ministerschap van Ontwikkelingssamenwerking, waar ze eerder al voor gevraagd was. Met Ien Dales op Binnenlandse Zaken was de diversiteit in het kabinet voldoende afgevinkt. De ministerspost ging naar Jan Pronk. Maar dat was in 1989. Toch…?

Dat in 2017 een boek verschijnt met dezelfde titel, laat zien dat het nog niet opschiet met de positie van vrouwen aan de top. Niet in de politiek, maar ook niet in de top van het bedrijfsleven, waar dit boek over gaat. De auteur, Bercan Günel, heeft jarenlange ervaring als topmanager en als recruiter van topvrouwen. Omdat het maar eens afgelopen moet zijn met smoezen als ‘ze zijn er gewoon niet’, schreef ze dit boek. Met mooie inzichten en concrete handvatten voor de top van het bedrijfsleven én voor ambitieuze vrouwen.

Politiek moet aan de bak

Het boek gaat dus over bedrijven, maar Günel spaart de politiek beslist niet. Wél een wettelijk percentage vaststellen voor 30% vrouwen in raden van bestuur en toezicht, maar deadlines hiervoor vooruit blijven schuiven. Zelf geen voorbeeldfunctie laten zien: een minister-president die het anno nu presteert om te melden dat hij ‘kwaliteit’ belangrijker vindt dan diversiteit. En dat terwijl de Nederlandse regering in 1980 al het ‘Verdrag inzake de uitbanning van alle vormen van discriminatie van uitbuiting van vrouwen’ van de Verenigde Naties heeft ondertekend. Daar zit toch geen woord Chinees bij. Kortom: de politiek moet ook echt aan de bak.

Het gaat niet om de ratio

Het belangrijkste punt in het boek vind ik dat we ons moeten realiseren dat het bevorderen van diversiteit net als andere vormen van gedragsverandering geen kwestie is van het zorgen voor voldoende argumenten. Het gaat niet om logica. Dan hadden al die diversiteitsprogramma’s, mentoren en vrouwennetwerken al lang gezorgd voor een fatsoenlijk aantal vrouwen aan de top. En Günel laat er geen misverstand over bestaan: er zijn meer dan voldoende gekwalificeerde en ambitieuze vrouwen. Günel beschrijft een woordenwisseling met een topman, die na een vergeefse zoektocht naar een vrouw voor een toppositie concludeerde dat ‘ze er gewoon niet zijn’. Ze vroeg de topman waarom hij dacht dat dat aan de vrouwen lag en niet aan zijn bedrijf. Iets wat de topman in kwestie niet wilde horen, laat staan in overweging wilde nemen…

Pleidooi voor vrouwenquotum

Günel geeft volop tips voor CEO’s, HR-managers en andere invloedrijke personen in organisaties. Met als belangrijkste boodschap: er is geen standaardoplossing. Zorg dat diversiteit in het DNA van de organisatie komt. Om dat te bereiken, is Günel groot voorstander van een paardenmiddel: het vrouwenquotum. Als je doet wat je altijd doet, krijg je wat je altijd krijgt, tenslotte. In 2009 heeft ze hiervoor al een manifest opgesteld, dat door 272 topvrouwen is ondertekend. Vaak met aarzeling, omdat het niet nodig zou moeten zijn. Maar juist omdat het niet opschiet, is het tijd voor actie. Ben je dan als vrouw aangenomen als Excuustruus? Nou en? Wees dan een goede Excuustruus! Net als Neelie Kroes, die geen Eurocommissaris was geworden als EU-commissievoorzitter Barosso geen quotum had.

Ja maar…

Günel verwijst en passant een boel mitsen en maren naar de prullenbak. Er is op zo veel gebieden diversiteit nodig, waarom kiezen voor maar één achtergestelde groep? Ja, er zijn meer groepen die aandacht behoeven. Maar focus is belangrijk om iets voor elkaar te krijgen. En de queen bees dan, de vrouwen aan de top die andere vrouwen niet helpen? Onzin, die hebben al genoeg aan hun hoofd. Die zijn niet, of in ieder geval niet alléén verantwoordelijk voor een vrouwvriendelijkere organisatie. En moeten er eigenlijk argumenten worden verzonnen voor meer diversiteit? Een business case voor meer vrouwen? Er is toch ook geen business case voor mannen?

Het boek heeft overigens een harde kaft. Dat is fijn, want daardoor kun je er desnoods diversiteits-sceptici goed mee om de oren slaan. Ik vrees dat dat nog wel eens nodig zal zijn…

We hebben al een vrouw, Bercan Günel.

Wat vind jij? Wordt het tijd voor een paardenmiddel als het vrouwenquotum?